वायु पर संस्कृत निबंध (Essay on Air in Sanskrit)

वायु पर संस्कृत निबंध (Essay on Air in Sanskrit) वायुः अस्माकं जीवनस्य अत्यावश्यकं तत्त्वं वर्तते। वायुं विना जीवनम् असम्भवम् अस्ति। प्रतिदिनं वयं द्व

वायु पर संस्कृत निबंध (Essay on Air in Sanskrit)

वायु पर संस्कृत निबंध: वायुः अस्माकं जीवनस्य अत्यावश्यकं तत्त्वं वर्तते। वायुं विना जीवनम् असम्भवम् अस्ति। प्रतिदिनं वयं द्विवारं त्रिवारं वा भोजनं कुर्मः । एकस्मिन् दिवसे अपि अनेकवारं वयं जलं पिबामः। किन्तु श्वसनं वयं प्रतिक्षणं कुर्मः। जीवनाय वायुः सर्वेभ्यः जीवेभ्यः आवश्यकः वर्तते ।

पृथिव्याः परितः वायूनाम् आवरणम् अस्ति। तत् आवरणं वायुमण्डलं कथ्यते। जीवनाय वायवः वायुमण्डलात् प्राप्यन्ते। सूर्यस्य हानिकारकाणां किरणानां प्रभावात् वायुमण्डलम् अस्मान् रक्षति। यदि वायुमण्डलं न भवेत्, तर्हि दिवसे सूर्यकिरणानां तापेन वयं ज्वलितुं शक्नुमः। अयं वायुराशिः उच्यते येन निवासयोग्यं पृथिव्याः तापमानं भवति।

वायुमण्डलं विभिन्नवायूनां मिश्रणम् अस्ति। एभिः वायुभिः पृथिवी आच्छादिता वर्तते। अस्मिन् वायुमण्डले मनुष्याणां जन्तूनां च जीवनाय आवश्यकवायुः ऑक्सीजन् इति प्राप्यते। पादपेभ्यः कार्बन् डाई ऑक्साइड् इति वायुः अपि वायुमण्डले प्राप्यते। वायुः वर्णहीनः, गन्धहीनः च भवति। यदा वायुः प्रवहति, तदा पवनः कथ्यते। पवनः अनुभवितुं शक्यते।

वायुमण्डलं वायुभिः, जलबाष्पेन, रजकणैः च निर्मितम् अस्ति। श्वसनक्रियायां वयं वायोः उपयोगं कुर्मः। वास्तविकतया वायुमण्डलम् अनेकानां वायूनां मिश्रणं भवति। वायुमण्डले बहवः वायवः प्राप्यन्ते। यथा – नाइट्रोजन्, ऑक्सीजन्, कार्बन् डाई ऑक्साइड्, हीलियम्, ऑजोन्, ऑर्गान्, हाइड्रोजन् च । तेषु नाइट्रोजन्, ऑक्सीजन् च वायुमण्डलस्य बृहत्तमेषु भागेषु प्राप्यते। अन्ये वायवः अल्पमात्रायां प्राप्यन्ते। वायुमण्डले रजकणाः अपि सन्ति ।

वायुमण्डले स्थितानां वायूनां द्रव्यमानम् अधः लिखितम् अस्ति ।

• नाइट्रोजन् (N2) ७८.८%
• ऑक्सीजन् (O2)२०.९५%
• आर्गान् (Ar) ०.९३%
• कार्बन् डाई ऑक्साइड् (CO2) ०.०३६%
• नीऑन् (Ne) ०.००२%
• हिलीयम् (He) ०.०००५%
• क्रेप्टो (Kr) ०.००१%
• जेनन (Xe) ०.००००९%
• हाईड्रोजन् (H2) ०.००००५%